Om Sveriges medlemskap i Nato på nordsamiska

Vuođđun Natos lea šiehtadus mii gohčoduvvo Davvi-Atlántalaš soahpamuš. Šiehtadusas leat 14 artihkkala, ja 1., 3. ja 5. artihkkalat leat erenomáš dehálačča.

1. artihkal čuoččuha ahte Nato vuosttažettiin háliida čoavdit soahpatmeahttunvuođaid ráfálaš vugiin. Nato ovddida barggu doalaheamis ráfi Eurohpás ja Davvi-Amerihkás. Vuođđun bargui lea miellahtuid oktasaš árvvut, ovdamearkka dihte persovnnalaš friddjavuohta, demokratiija ja olmmoš vuoigatvuođat.

3. artihkal čuoččuha ahte Nato miellahtut fertejit iežaset suodjalit ja veahkehit Nato oktasaš suodjalusa. Mii fertet ovdamearkka dihte sáhttit vuosttildit verjjolaš falleheami ja mis galgá leat nana siviila servvodat gos deháleamos áššit doibmet váikko boađášii heahtedilli dahje soahti.

5. artihkal lea dovdoseamos. Dat čuoččuha ahte verjjolaš falleheapmi muhtin miellahttoriikii lea falleheapmi buohkaid vuoste. Muhto jus dat galgá dohkkehuvvot fertejit visot miellahttoriikkat jienastit juo. Juohke miellahttoriika mearrida ieš movt veahkehit jus eará miellahttu fallehuvvo.

Gii mearrida Natos?

Nato lea riikkaidgaskasaš organisašuvdna mas miellahtut mearridit ovttas ja buot riikkat fertejit leat ovtta oaivilat.

Nato alimus mearridan orgána lea Davvi-Atlántalaš ráđđi. Doppe leat riikkaid Nato- ambassadevrrat ja juohke miellahtus lea iežas jietna. Ráđđi jođihuvvo Nato váldočállis.

Ruoŧŧa Natos

Ruošša soahti Ukraina vuostte lea duođalaš uhkádus Eurohpá sihkkarvuhtii. Miellahttun oažžu Ruoŧŧa Natos suodjalus dáhkádusa ja mii beassat leat mielde mearrideamis. Mii beassat maid čiekŋaleappo ovttasbargat eará miellahttoriikkaiguin. Visot miellahtut veahkehit Nato sihke militeara ja siviila návccain.

Siviila ovttasbargu Natoin

Nana, vuostenávccat servvodat lea dehálaš oassi Nato suodjalanbarggus, ja Ruoŧŧa juo hukse oppalašsuodjalusas Nato njuolggadusaid vuođul. Nato miellahttun meidne Ruoŧŧa seamma go ovdal ain joatkit siviila suodjalus ovddidanbargguin, muhto seammás čuvget ovttastahttima Natoin.

Militeara ovttasbargu Natoin

Nato ráhkkanahttá suodjalusa oktasaččat. Jus šaddá soahti, miellahtut hárjehallat ovttas ráhkkaneami dihte. Ruoŧa suodjalus lea juo heivehan iežas Nato mannolagaide, sihke taktihkka dási vuođul ja daid iešguđetge suodjalusosiide. Rievdadusat mat gáibiduvvojit leat strategalaččat ja guoská dasa mo Nato dahká mearrádusaid.

Gievrrat searválaga

Nato gievruda Ruoŧa, sihke siviila ja militearalaččat. Nato dáhkida min sihkkarvuođa ja mii sáhttit oažžut veahki 31 eará riikkas jus šaddá soahti. Miellahttun beassá Ruoŧŧa searvat stuorát ja váddásit hárjehallamiidda. Mii oažžut ođđa dieđu ja Nato veahkeha min ovddidit siviila válmmasvuohtamet.

Maid mearkkaša Nato munnje?

Nato ii gáibit dus maidige, earet nu gohčoduvvon obbalašsuodjalusgeatnegasvuođa mii juo gávdnu Ruoŧas.

Máŋggas eai obba ge vigo ahte mii leat šaddan Nato miellahtut. Dan maid sáhtát vihkut leat hárjehallamat ovttas eará miellahttoriikkain.

Váikkuhuvvo go Nato miellahttuvuohta Ruoŧa oppalašsuodjalusgeatnegasvuhtii?

Ii. Ruoŧa Nato miellahttuvuohta ii váikkut Ruoŧa bálvalusgeatnegasvuhtii ja gáibádussii ahte juohkehaš ferte veahkehit soahteheađis dahje soađis. Gáibiduvvo politihkalaš mearrádus jus galggašii rievdaduvvot. Ruoŧŧa mearrida ain geat čađahit bálvalusgeatnegasvuođa ja gos ja goas oahppu čađahuvvo.

Sii geat eai gohččojuvvo bálvalusgeatnegasvuhtii ja siviilageatnegasvuhtii leat lihkká dehálaš oassi Ruoŧa oppalašsuodjalusas. Visot gaskkal 16 ja 70 jagi sáhttet gohččojuvvot veahkehit servvodaga, heahtedilis ja soađis. Sáhttá lea ovdamearka dihte veahkehit juohkit biepmu ja čázi. Dat gohčoduvvo dábálaš bálvalusgeatnegasvuohta. Visot dát stivrejuvvo Ruoŧa lágain ja ii váikkuhuvvo Ruoŧa Nato miellahttuvuođas.